9 เคล็ดลับ ดูแลสุขภาพผู้สูงอายุและพ่อแม่สูงวัย
“ผู้สูงอายุ” หมายถึง ผู้ที่มีอายุ 60 ปีบริบูรณ์ขึ้นไป ซึ่งควรได้รับการดูแลเป็นพิเศษทั้งด้านสุขภาพร่างกายและสุขภาพจิตใจ เพราะคนวัยนี้จะมีการเปลี่ยนแปลงในหลายด้าน หากลูกหลานหรือคนใกล้ชิดขาดการดูแลเอาใจใส่ อาจส่งผลเสียต่อสุขภาพกายและสุขภาพจิตตามมา วันนี้เราจึงขอแชร์ 9 เคล็ดลับในการดูแลผู้สูงอายุและพ่อแม่สูงวัยให้เข้าใจง่าย ๆ ลองอ่านกันครับ
สารบัญ
- เลือกโภชนาการอาหารที่เหมาะสม
- ชวนออกกำลังกายเบา ๆ
- ระมัดระวังทั้งคำพูดและการกระทำ
- หางานอดิเรกให้ทำยามว่าง
- รับประทานวิตามินหรืออาหารเสริมช่วยยืดความยาวของเทโรเมียร์
- พบปะสังสรรค์และทำกิจกรรมยามว่างในครอบครัว
- ระมัดระวังอย่าให้เกิดอุบัติเหตุ
- อยู่ในสภาพแวดล้อมที่ดี เพื่อสูดอากาศบริสุทธิ์
- ตรวจสุขภาพเป็นประจำ และหมั่นสังเกตอาการผิดปกติ
1. เลือกโภชนาการอาหารที่เหมาะสม
เรื่องอาหารการกินเป็นเรื่องสำคัญของทุกคน ทุกเพศ ทุกวัย โดยต้องรับประทานอาหารที่มีประโยชน์และเหมาะสมกับวัยนั้น ๆ สำหรับวัยผู้สูงอายุ เราควรให้ท่านประทานอาหารที่อ่อนนุ่ม เคี้ยวง่าย ได้รับสารอาหารครบถ้วนทั้ง 5 หมู่ในปริมาณที่ไม่มากหรือน้อยจนเกินไป ควรกินอาหารที่หลากหลาย ไม่รับประทานอาหารซ้ำ ๆ เมนูเดิม ๆ เพราะอาจทำให้เบื่ออาหารได้ และควรเลี่ยงอาหารรสจัด อาหารแปรรูปที่มีโซเดียมสูง เครื่องดื่มคาเฟอีน เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ และของมัน ของทอด เพราะสิ่งเหล่านี้จะส่งผลให้เกิดท้องอืด ท้องเฟ้อ หรือขับถ่ายไม่สะดวก รวมทั้งเกิดโรคร้ายแรงต่าง ๆ ตามมา
2. ชวนออกกำลังกายเบา ๆ
เมื่ออายุ 60 ปีขึ้นไป ระบบของร่างกายย่อมมีความเสื่อมหรือมีสมรรถนะลดลง ดังนั้น การออกกำลังกายของผู้สูงอายุจึงไม่ควรออกกำลังกายโดยเคลื่อนไหวอย่างรุนแรงหรือหักโหมจนเกินไป แต่ควรเน้นเรื่องความปลอดภัยเป็นหลัก การออกกำลังกายสุดฮิตของผู้สูงอายุ ได้แก่ การเดินแกว่งแขน การเดินรอบสวนสาธารณะ การยืดเส้นยืดสาย รำไทเก๊ก รำไม้พลอง เล่นโยคะ เดินในสระว่ายน้ำ หรือเต้นแอโรบิกเบา ๆ ครั้งละ 30-45 นาที ทั้งหมดนี้ล้วนเป็นตัวกระตุ้นให้ระบบการไหลเวียนเลือดทำงานได้ดีขึ้น ส่งผลให้ร่างกายแข็งแรงและไม่เจ็บป่วยง่าย
3. ระมัดระวังทั้งคำพูดและการกระทำ
ลูกหลานหลาย ๆ บ้านอาจจะดูแลสุขภาพร่างกายของผู้สูงอายุได้เป็นอย่างดี แต่อาจจะลืมดูแลสุขภาพจิตใจของท่านด้วยการพูดจาที่ไม่น่ารัก ไม่น่าฟัง หรือใช้คำพูดที่ไม่เหมาะสม ลูกหลานหลายคนอาจจะลืมไปว่า เมื่อมีอายุมากขึ้นระบบการทำงานของอวัยวะต่าง ๆ ย่อมเสื่อมสภาพลงไปตามลำดับ ไม่ว่าจะเป็นการได้ยินไม่ชัดเจน และสมองประมวลผลช้ากว่าคนวัยอื่น ทำให้สื่อสารโต้ตอบได้ไม่ชัดเจน รวดเร็ว ดังนั้น ลูกหลานควรสื่อสารด้วยความใจเย็น เช่น พูดช้า ๆ เสียงดังฟังชัด โดยอาจใช้ภาษากายและมีท่าทางที่สุภาพอ่อนน้อมร่วมด้วย เพื่อให้ผู้สูงอายุเกิดความเข้าใจตรงกัน ส่งผลให้เกิดความสัมพันธ์ที่ดีภายในครอบครัวอีกด้วย
4. หางานอดิเรกให้ทำยามว่าง
งานอดิเรกจะเป็นตัวช่วยชั้นดีที่ทำให้ผู้สูงอายุคลายเหงา มีความกระตือรือร้น เกิดคุณค่าทางจิตใจ และมีความภูมิใจในตัวเองที่ได้ใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์และได้ทำในสิ่งที่ชอบ ไม่ว่าจะเป็นการอ่านหนังสือธรรมะ การทำงานประดิษฐ์ การเย็บปักถักร้อย การวาดรูประบายสี การทำอาหาร การจัดสวน การปลูกต้นไม้ การถ่ายรูป การร้องเพลง การเล่นดนตรี ตัวอย่างงานอดิเรกที่กล่าวมานี้จะช่วยให้ท่านมีอารมณ์สดชื่น แจ่มใส เบิกบานใจ ขจัดความเครียด และเกิดแรงบันดาลใจในการใช้ชีวิตหลังเกษียณอย่างมีความสุข แต่ทั้งนี้ก็ควรคำนึงเรื่องความปลอดภัยเป็นหลักด้วย
5. รับประทานวิตามินหรืออาหารเสริมที่ช่วยยืดความยาวของเทโรเมียร์
วิตามินหรืออาหารเสริมที่เหมาะกับวัยผู้สูงอายุ ควรจะมาจากสารสกัดที่อุดมไปด้วยสารอาหารที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย เพื่อช่วยลดสาเหตุของการเกิดโรคต่าง ๆ เช่น โรคหัวใจ โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน โรคกระดูกพรุน โรครูมาตอยด์โรคตับ โรคไต โรคภูมิแพ้ตัวเอง โรคพาร์กินสัน โรคสมองเสื่อม โดยควรมีส่วนประกอบหลัก คือ Telolab จะช่วยลดการหดสั้นของเทโลเมียร์ หลายคนอาจจะยังไม่ทราบว่า เทโลเมียร์คืออะไร ? หรือเทโลเมียร์ช่วยในเรื่องในบ้าง ? คำตอบก็คือ เทโลเมียร์ (Telomere) เป็นส่วนปลายสุดของโครโมโซมที่เปรียบเสมือนพลาสติกที่หุ้มปลายเชือกถัก โดยไม่ให้เชือกเส้นนั้นได้รับความเสียหายนั่นเอง ดังนั้น เทโลเมียร์ จึงมีสรรพคุณหลักในเรื่องการชะลอวัย และช่วยซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ ฟื้นฟูระบบภายในร่างกายให้แข็งแรง ช่วยแก้ปัญหาสภาพผิวและริ้วรอยที่เหี่ยวย่น ทำให้ผู้สูงอายุมีสุขภาพดีขึ้น มีอายุยืนยาว ทำให้อยู่กับลูกหลานไปนาน ๆ โดยสิ่งสำคัญของการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุและพ่อแม่สูงวัย เราควรรู้ 9 ปัญหาผู้สูงอายุที่พบบ่อย ลูกหลานต้องระวัง อีกด้วย
6. พบปะสังสรรค์และทำกิจกรรมยามว่างในครอบครัว
ครอบครัว คือ สิ่งสำคัญที่สุดสำหรับผู้สูงอายุ การที่ท่านได้เจอลูกหลานและญาติอย่างพร้อมหน้าพร้อมตา หรือได้ทำกิจกรรมยามว่างร่วมกันอย่างน้อยเดือนละ 1-2 ครั้ง ทำให้ท่านรู้สึกมองเห็นคุณค่าตนเอง เกิดความรู้สึกอบอุ่นหัวใจ ไม่อ้างว้างโดดเดี่ยว โดยกิจกรรมยามว่างที่แนะนำ ได้แก่ การรับประทานอาหารที่บ้านหรือนอกบ้านร่วมกัน เล่นเกมปริศนาคำทาย เล่นบอร์ดเกมง่าย ๆ พาท่านไปเที่ยวต่างจังหวัด ร้องเพลงคาราโอเกะชวนท่านพูดคุยเรื่องเก่า ๆ ให้ท่านแนะนำในเรื่องที่ท่านมีความถนัด เพื่อให้เกิดกำลังใจที่ดีจากคนในครอบครัว
7. ระมัดระวังอย่าให้เกิดอุบัติเหตุ
ผู้สูงอายุมีโอกาสเกิดอุบัติได้ง่ายพอ ๆ กับวัยเด็ก แต่วัยนี้จะแตกต่างจากวัยเด็กตรงที่มีความเสื่อมสภาพและเกิดการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย ซึ่งทำให้การเคลื่อนไหวไม่คล่องแคล่วและตัดสินใจเรื่องต่าง ๆ ช้าลง โดยอุบัติเหตุสำหรับผู้สูงอายุที่พบบ่อยคือ การลื่นหกล้ม การตกบันได การสำลักอาหาร การถูกแมลงกัดต่อย การเดินชนสิ่งต่าง ๆ และการถูกรถเฉี่ยวชน ซึ่งอุบัติเหตุต่าง ๆ ที่กล่าวมานี้ ลูกหลานหรือคนใกล้ชิดต้องช่วยกันดูแล โดยพยายามอยู่ใกล้ ๆ คอยสอดส่องช่วยเหลือทั้งในบ้านและนอกบ้าน ก็จะช่วยลดการเกิดอุบัติเหตุได้
8. อยู่ในสภาพแวดล้อมที่ดี เพื่อสูดอากาศบริสุทธิ์
สภาพแวดล้อมที่ดีเป็นตัวช่วยหนึ่งที่ทำให้คนทุกเพศ ทุกวัยมีความสดชื่น แจ่มใส อยากตื่นแต่เช้าเพื่อเจอสภาพแวดล้อมดี ๆ ซึ่งผู้สูงอายุก็เช่นกัน เพราะจะช่วยให้เกิดความผ่อนคลาย มีตัวกระตุ้นในพลังงานด้านบวก ได้ออกมาเดินเล่น รับชมธรรมชาติ ชมวิวทิวทัศน์ ทำให้การใช้ชีวิตในแต่วันไม่น่าเบื่อ เพราะได้ใกล้ชิดกับธรรมชาติได้สูดอากาศบริสุทธิ์ ปราศจากมลพิษและมลภาวะรบกวน ย่อมทำให้มีสุขภาพร่างกายและสุขภาพจิตใจแข็งแรง
9. ตรวจสุขภาพเป็นประจำ และหมั่นสังเกตอาการผิดปกติ
เพราะวัยนี้มีสมรรถภาพทางร่างกายลดลง จึงควรพาผู้สูงอายุเข้ารับการตรวจสุขภาพทุก 3-6 เดือน เพื่อตรวจสอบอาการเบื้องต้น และขอคำแนะนำจากคุณหมอ อีกทั้งลูกหลานหรือผู้ใกล้ชิดต้องหมั่นสังเกตอาการผิดปกติต่าง ๆ อยู่เสมอ เพราะบางครั้งความเจ็บป่วยของผู้สูงอายุก็ไม่ได้แสดงอาการออกมาให้เห็นอย่างชัดเจน แต่อาจแสดงอาการเจ็บป่วยอย่างรุนแรงในภายหลัง เมื่อถึงตอนนั้นก็อาจรักษาไม่ทันท่วงที ดังนั้น จึงควรถามไถ่และดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุอย่างสม่ำเสมอ
เห็นไหมครับว่า ทั้ง 9 เคล็ดลับ การดูแลผู้สูงอายุและพ่อแม่สูงวัยที่ได้แนะนำไปนี้ ลูกหลานหรือคนใกล้ชิดของผู้สูงอายุหลายคนอาจมองข้ามหรือไม่ได้ให้ความสำคัญเท่าที่ควร แต่เมื่อวันนี้รู้แล้วก็สามารถนำไปปฏิบัติให้ถูกต้อง จะได้สุขใจทั้งคนดูแลและคนที่ได้รับการดูแล ที่สำคัญ ! อย่าลืมชวนท่านพูดคุยบ่อย ๆ หรือหากไม่ได้อยู่ใกล้ ๆ ก็โทรศัพท์ให้ท่านได้ยินเสียง เพียงเท่านี้ก็ถือว่า เป็นการดูแลเอาใจใส่ผู้สูงอายุให้มีความสุขได้เช่นกัน